Wat is slikangst precies?

Ieder mens en dier op aarde weet dat je gewoon je eten en drinken door kan slikken, en dat het automatisch gaat. Je moet alleen kauwen en het naar achter brengen, dan komt de slik vanzelf. Je hoeft er niet eens bij stil te staan, net als ademen; het gaat vanzelf. Probeer dat maar eens uit te leggen aan iemand met slikangst.

Iemand met slikangst durft zijn eten of drinken niet goed door te slikken uit angst dat het verkeerd gaat. Deze angstgedachtes gaan vaak over verslikken of stikken in het voedsel.

Er zijn personen die het moeilijk vinden of helemaal niet durven eten in het bijzijn van andere mensen, en personen die juist andere mensen om zich heen willen hebben als ze gaan eten. Als iemand angst heeft om in groepen te gaan eten dan volgt vaak het vermijdingsgedrag, en dit kan de slikangst verergeren. Iemand is constant bezig met vragen als "ga ik me straks niet verslikken?" of "stel dat iemand me raar ziet eten."

Slikangst heeft geen overeenkomsten met hypochondrie of ziektevrees. Deze personen denken dat ze een ziekte onder de leden hebben, terwijl uit onderzoek blijkt dat dit niet het geval is.

Mensen met een fysieke beperking, ook wel dysphagie, kan zich uiten in slikproblemen, wij richten ons hier op de mentale angsten voor het slikken.

Slikangst kan voortkomen uit andere angsten, zoals hoogtevrees, pleinvrees of verlatingsangst. De angst kan eerder in het leven zijn ontstaan. Iemand kan zich ooit eens verslikt hebben als kind, dit kan als traumatische ervaring zijn opgeslagen in het geheugen. Wanneer er een ongemakkelijke gebeurtenis optreedt kan dit trauma weer worden geactiveerd.

Ook logopedie kan helpen omdat je dezelfde spieren gebruikt voor het spreken en het slikken.

 

 

Tips

Associatie

  • Hou positieve gedachtes vast en denk dat je keel één groot gat is
  • Denk aan eten waar je altijd erg van hebt genoten
  • Neem wat lekkers te eten en drinken mee naar een leuke plek
  • Associeer eten met iets leuks of een leuke gedachte
  • Schrijf op een briefje zoveel mogelijk positieve dingen over het slikken,
    bijv. "slikken is leuk" en leg dat naast je bord tijdens het eten

Gedrag

  • Leer rationeel te denken over het slikken
  • Duw je tong tegen je voortanden en slik het eten door
  • Laat de spanning in je keel los en denk bijvoorbeeld "het komt wel goed", de slik komt vanzelf
  • Ga de uitdaging aan door vaker te eten in het bijzijn van anderen
  • Niet praten en slikken tijdens het eten, om verslikken te voorkomen
  • Bouw de grenzen langzaam op en zoek uitdagingen

Weetjes

  • Ook in de Middeleeuwen aten de mensen elke dag
  • Dagelijks slikken ca. 7,4 miljard mensen op aarde
  • Je kan zelfs ondersteboven nog eten. Zo sterk is de peristaltiek!
  • In principe kan je niet verslikken omdat je lichaam dat niet toestaat

 

Zet jezelf ertoe om te blijven eten en drinken, ga geen maaltijden overslaan. Maar zorg dat het niet geforceerd eten wordt. Er moet een positieve gedachte blijven dat voedsel lekker is, en je eet/drinkt omdat je dat graag wilt.

Door juist de uitdaging aan te gaan en positief te blijven denken overwin je de angst. Niet blijven zitten, maar doen! Uiteindelijk doe je het alleen voor jezelf, voor niemand anders!

 

Eetproblemen kun je verminderen door

  • een goede houding
  • eten in een ontspannen sfeer
  • niet gehaast eten
  • de tijd nemen om goed te kauwen
  • vochtig maken van droog voedsel (met jus of saus)
  • het vermijden van praten tijdens het eten
  • het intrekken van de kin tijdens het slikken helpt bij het sluiten van de luchtwegen, en verminderd daarmee de kans op verslikken

 

 

Oefeningen

Ademhalingsoefening

Probeer in een rustige ruimte eerst even op jezelf te concentreren. Daarna begin je met een langzame armbeweging naar je lichaam toe, tegelijk met een inademing. Denk aan positieve woorden als: kracht, energie, wijsheid, zelfvertrouwen. Deze woorden die je zelf kunt kiezen zijn eigenschappen die je graag wilt krijgen.

Dan op een langzame uitademing, en tegelijk een duwende beweging met je armen naar buiten, denk je aan negatieve woorden die je kwijt wilt uit je gedachte en lichaam. Woorden zoals angst, schrik, bang zijn voor iets.

Probeer deze oefening enkele keren te herhalen, en ervaar wat je hierbij voelt in je lichaam.

 

Paniek/angstaanval

  1. Adem in gedurende 4 seconden
  2. Houd je adem vast gedurende 7 seconden
  3. Adem langzaam uit gedurende 8 seconden
  4. Herhaal deze oefening een a twee keer

 

 

Strottenhoofd

Een mens slikt op een dag ca. 600 keer om het eten, drinken en speeksel door te slikken. In een gemiddeld leven slikken mensen dus ca. 17,5 miljoen keer. De beweging van de slikspieren is een reflex. Dit betekent dat het een voorgeprogrammeerde impuls is die het proces regelt. Er kan in principe niets verkeerd gaan, bij de slikreflex wordt de neusholte afgesloten door de huig, en de luchtpijp door het strotklepje. Verslikken lukt ook niet omdat je automatisch gaat hoesten wanneer er iets in je luchtpijp terecht komt.

 

Hieronder is het slikproces te zien:

Het slikproces omvat vier stappen waarin is de zien hoe het voedsel door de tong naar achter in de keel wordt gedrukt, bij C is te zien hoe het strotteklepje de luchtpijp automatisch afsluit. Tenslotte bij D verdwijnt het voedsel naar de maag waarna de slik is voltooid.

Officiëel heten de vier fases de Voorbereidende fase, de Mondfase, de Keelfase en de Slokdarmfase.

 

Slikken is heel natuurlijk voor mens en dier. Allerlei factoren zoals angst, spanning, stress en moeheid kunnen het gedrag van het slikken beïnvloeden.